Sal, skjenking og servering

Alle verksemder som søkjer om skjenkjeløyve må utnemne ein styrar og ein avløysar som må bestå ei kunnskapsprøve om alkohollova.

Tenesteomtale

Styrarar og avløysarar for sals- og skjenkjeløyve må ha dokumentert kunnskap om alkohollova. Dette kravet blir oppfylt ved at du består kunnskapsprøva. Løyvemyndigheita skal halde prøva innan to månader etter at det har teke imot melding om at du ønskjer å avleggje prøva.
For å avleggje kunnskapsprøve kontaktar du det aktuelle løyvemyndigheita:

• For kommunale sals- og skjenkjeløyve: Kommunen der verksemda blir utøvd, eller i heimkommunen
• Statlege skjenkjeløyve for skip: Statsforvaltaren i det fylket verksemda er registrert som løyvehavar
• Statlege skjenkjeløyve for tog og fly: Helsedirektoratet

Personar med tilknyting til Forsvarets befalsmesser kan avleggje prøva i den kommunen der verksemda blir utøvd eller i heimkommunen.
Kunnskapsprøva i alkohollova er ei fleirvalsprøve med eit tilfeldig uttrekk av spørsmål frå ein database. Du vil få 60 minutt til å svare på prøva. For å få bestått prøve må 24 av 30 svar vere riktige.
Ta med gyldig legitimasjon når du skal avleggje prøva.

Målgruppe

Styrarar og avløysarar i verksemder som har eller søkjer om sals- eller skjenkjeløyve

Pris for tenesta

Før du tar prøva, må du betale inn eit gebyr på kr 400,-. Prøva kan du ta fleire gonger dersom du ikkje består. Du må betale gebyr for kvar oppmelding.

For å kunne selje alkohol i butikk må du søkje kommunen om salsløyve.

Tenesteomtale

Salsløyve er eit løyve til å selje alkohol frå butikk. Du kan få løyve for fire år om gongen.

Innanfor ein løyveperiode kan det skje endringar i drifta eller administrasjonen av verksemda di. Slike endringar må meldast til kommunen, då det kan gjere at du treng eit nytt løyve.

Ved eigarskifte må det søkjast nytt løyve så snart som mogeleg og seinast innan 30 dagar etter overføringa.

Kriterium/vilkår

Kven kan søkje?

Du må vere ei verksemd som skal drive sal av alkoholhaldig drikk som skal drikkast utanfor salsstaden. Bensinstasjon eller kiosk kan ikkje få salsbevilling.

Kva slags alkohol?

Salsløyvet gjeld alkoholhaldig drikk gruppe 1, det vil seie drikk som inneheld over 2,5 og høgst 4,7 volumprosent alkohol.

Krav til deg som søkjer

Både du som søkjer og andre som har vesentleg påverknad på verksemda må vise til uklanderleg vandel når det kjem til alkohollova, anna lovverk som har samanheng med alkohollova sitt formål, samt skatte-, avgifts- og rekneskapslovgivinga.

For kvart løyve skal verksemda ha ein styrar og ein avløysar. Begge desse må vere over 20 år og ha bestått kunnskapsprøven.

Berre personar som har eit dagleg ansvar for salet kan veljast som styrar. Ein styrar har som oppgåve å sjå til at salet av alkoholhaldig drikke skjer etter reglane. Styraren og avløysar skal vere kontaktpersonane til kontrollfullmakta.

Rettleiing - korleis få utført
eller motta tenesta

Du må søkje på skjema frå kommunen. Du kan kontakte kommunen for å få rettleiing.

Vedlegg

• Planteikningar over arealet og funksjonane i lokalet
• Dokumentasjon på bestått kunnskapsprøve om alkohollova
• Firmaattest frå Brønnøysundregistra
• Eventuell skatteattest

Saksbehandling

Når kommunen har fått søknaden, blir det innhenta fråsegner frå politiet, sosialtenesta og skatte- og avgiftsmyndigheitene. Løyvet blir gjeve etter skjønn. Til vanleg får du ei grunngjeving samstundes med vedtaket. Du får alltid ei grunngjeving dersom ein kan tenkje seg at du blir misnøgd med vedtaket. Dersom grunngjevinga ikkje følgjer med, kan du få ho ved å vende deg til kommunen innan klagefristen for vedtaket går ut.

Saksbehandlingstid

Behandlingstida i kommunen er rekna ut til om lag tre månader.

Høve til å klage

Dersom du er misnøgd med vedtaket, kan du klage til kommunen innan ein frist på tre veker frå du tok imot det. Forklar kva du er misnøgd med og kvifor du meiner vedtaket bør endrast. Dersom du treng rettleiing, kan du vende deg til kommunen. Dersom kommunen lèt vedtaket stå, blir saka send vidare til statsforvaltaren, som avgjer om klagen skal bli teken til følgje.

Generelt om tenesta

For å kunne drive ein serveringssted, må du søkje kommunen om serveringsløyve.

Serveringsløyve er eit løyve til å servere mat og/eller drikke på ein serveringsstad og er noko du må ha før du kan opne ein serveringsstad.

Eit serveringsløyve, vil den vare fram til eit eventuelt eigarskifte, men du må starte opp serveringsstaden innan eitt år etter at du fekk serveringsløyve.

Målgruppe

Næringsdrivande

Kriterium/vilkår

Dagleg leiar for serveringsstaden må klare ein etablerarprøve for å dokumentere nødvendige kunnskapar om økonomistyring og om lovgiving.

Løyvesøkjaren, dagleg leiar og personar som har vesentleg innverknad på verksemda, må ha utvist ulasteleg vandel.

Søkjaren må i tillegg ha godkjenning frå mellom anna dei kommunale bygningsmyndigheitene for å kunne drive serveringsverksemd i ein bygning. Det må til dømes liggje føre godkjend bruksendring dersom bygningen er regulert til andre føremål, og krav til parkeringsplassar må vere oppfylte

Samarbeidspartar

Lensmann/politi
Skatte- og avgiftsmyndigheitene
Tollmyndigheitene
Mattilsynet
Arbeidstilsynet

Rettleiing

Du kan kontakte kommunen for å rettleiing. Søknaden skal vere skriftleg og innehalde desse opplysningane:

• Namn og adresse på den som skal drive serveringsstaden. Dersom det er ein juridisk person som skal drive serveringsstaden, skal det også opplysast om organisasjonsnummer og eigarsamansetjing 
• Opplysning om staden der serveringsstaden skal drivast 
• Namn og adresse på dagleg leiar
• Dokumentasjon av faglege kvalifikasjonar 
• Skatteattest for den som skal drive serveringsstaden
  
   

Sakshandsaming og sakashandsamingstid

Når søknaden er komen fram til kommunen, skal det hentast inn fråsegn frå politiet. Kommunen kan også hente inn opplysningar frå skatte- og avgiftsmyndigheitene og frå andre offentlege myndigheiter. Deretter blir det gjort eit vedtak. Til vanleg får du ei grunngjeving samstundes med vedtaket. Du får alltid ei grunngjeving dersom ein trur at du blir misnøgd med vedtaket. Dersom grunngjevinga ikkje følgjer med, kan du få ho ved å vende deg til kommunen før klagefristen for vedtaket går ut.

Sakshandsamingstid

Snarast råd og seinast innan 60 dagar

Klagemoglegheit

Dersom du er misnøgd med vedtaket, kan du klage til kommunen innan ein frist på tre veker frå du tok imot det. Forklar kva du er misnøgd med og kvifor du meiner at vedtaket bør endrast. Dersom du treng rettleiing, kan du vende deg til kommunen. Dersom kommunen lèt vedtaket stå, blir saka sendt vidare til statsforvaltaren, som avgjer om klagen skal bli teken til følgje.

Driv du ein serveringsstad og ønskjer å servere alkohol, må du søkje kommunen om skjenkjeløyve.

Tenesteomtale

Skjenkjeløyve er eit løyve til å servere alkohol frå ein serveringsstad. Du kan få løyve for fire år om gongen.

Du kan ikkje få skjenkjeløyve aleine, du må også få ei serveringsløyve.

Innanfor ein løyveperiode kan det skje endringar i drifta eller administrasjonen av verksemda di. Slike endringar må meldast til kommunen, då det kan gjere at du treng eit nytt løyve.

Ved eigarskifte må det søkjast nytt løyve så snart som mogeleg og seinast innan 30 dagar etter overføringa.

Kriterium/vilkår

Kven kan søkje?

Du må vere ei verksemd som skal drive sal og servering av alkoholhaldig drikk.

Kva slags alkohol gjeld løyvet?

Du kan søkje om løyve til å skjenkje alle alkoholtypar, det vil seie, alkoholhaldige drikk gruppe 1, 2 og 3.

Krav til deg som søkjar

Både løyvehavar og andre som har vesentleg påverknad på verksemda må vise til uklanderleg vandel når det kjem til alkohollova, anna lovverk som har samanheng med alkohollova sitt formål, samt skatte-, avgifts- og rekneskapslovgivinga.

For kvart løyve skal det vere ein styrar og ein avløysar. Begge desse må vere over 20 år og ha bestått kunnskapsprøven.

Berre personar som har eit dagleg ansvar for serveringa kan veljast som styrar. Ein styrar har som oppgåve å sjå til at serveringa av alkoholhaldig drikke skjer etter reglane. Styraren og avløysar skal vere kontrollfullmakta sine kontaktpersonar.

Rettleiing - korleis få utført
eller motta tenesta

Du må søkje på skjema frå kommunen. Du kan kontakte kommunen for å få rettleiing.

Vedlegg

• Planteikningar over areal og funksjonar i lokalet
• Dokumentasjon på bestått kunnskapsprøve om alkohollova
• Dokumentasjon på bestått etablerarprøve
• Dokumentasjon på styraren/avløysaren si tilknyting til verksemda
• Firmaattest frå Brønnøysundregistra
• Eventuell skatteattest

Saksbehandling

Når søknaden er teken imot, blir det innhenta fråsegner frå politiet, sosialtenesta og skatte- og avgiftsmyndigheitene. Løyve blir tildelt etter skjønn. Til vanleg får du ei grunngjeving samstundes med vedtaket. Du får alltid ei grunngiving dersom ein kan tenkje seg at du blir misnøgd med vedtaket. Dersom grunngjevinga ikkje følgjer med, kan du få ho ved å vende deg til kommunen innan klagefristen for vedtaket går ut. Kopi av vedtaket blir sendt mellom anna til politiet.

Saksbehandlingstid

Behandlingstida i kommunen er utrekna til om lag tre månader.

Høve til å klage

Dersom du er misnøgd med vedtaket, kan du klage til kommunen innan ein frist på tre veker frå du tok imot det. Forklar kva du er misnøgd med og kvifor du meiner at vedtaket bør endrast. Dersom du treng rettleiing, kan du vende deg til kommunen. Dersom kommunen lèt vedtaket stå, blir saka sendt vidare til statsforvaltaren, som avgjer om klagen skal bli teken til følgje.

Ønskjer du å servere alkoholhaldig drikk i samband med slutta selskap eller ved eit bestemt høve, må du søkje kommunen om skjenkjeløyve.

Tenesteomtale

Ønskjer du å servere alkoholhaldig drikk i samband med slutta selskap eller ved ei særskild hending, må du søkje kommunen om skjenkjeløyve.

Løyve treng du normalt ikkje ved reint private arrangement som bryllaup, fødselsdagsselskap eller andre jubileum så lenge det ikkje blir tatt betalt for drikke. Men all servering av alkohol mot vederlag krev at du har løyve.

For einskilde typar lokale kan det likevel krevjast løyve, sjølvom det ikkje blir teke betalt for drikke. Eksempel på slike lokale er forsamlingslokale, torg, parkar og andre offentlege plassar.

Målgruppe

Kriterium/vilkår

All servering av alkoholhaldig drikk mot ein eller annen form for betaling krev løyve. Ansvarleg skjenkjestyrar må vere fylt 20 år (det blir kravd legitimasjon). Det er ikkje krav om bestått kunnskapsprøve.

Rettleiing - korleis få utført
eller motta tenesta

Du må sende skriftleg søknad til løyvemyndigheita god tid før arrangementet skal vere. Søknaden skal innehalde opplysningar om kva slags arrangement det er snakk om, kven som er arrangør, kor og når arrangementet skal vere, kor mange deltakarar og kven som er ansvarleg skjenkjestyrar. Ansvarshavande må gjere seg kjend med føresegnene i alkohollova og med lokale retningsliner.

Vedlegg

Legitimasjon

Saksbehandling

Søkjer du om skjenkjeløyve for eit enkelt, bestemt høve, blir det innhenta fråsegn frå politiet og sosialtenesta. Du får skriftleg melding om vedtaket. Til vanleg får du ei grunngjeving samstundes med vedtaket. Du får alltid ei grunngjeving dersom ein tenkjer seg at du blir misnøgd med vedtaket. Dersom grunngjevinga ikkje følgjer med, kan du få ho ved å vende deg til kommunen innan klagefristen for vedtaket går ut.

Søknadsfrist

Informasjon om vanleg sakshandsamingstid finn du lenger ned på sida.

1. mai:                     Gjeld enkelthøve, for større arrangement i juni/juli/august, til dømes som «Brusteinsdansen» og «Setesdal folkemusikkfestival.»

1. juni:                      Ambulerande løyve og enkelthøve for mindre arrangement som skal arrangerast i juli og august.

1. November:           For ambulerande løyve og enkelthøve for mindre arrangement som skal arrangerast i desember.

Saksbehandlingstid

Løyve for eit enkelt, bestemt høve:

• Sakshandsamingstida for søknader om eit enkelt, bestemt høve (ope arrangement) er avhengig av storleiken på arrangementet, og kan variere frå inntil fire månader til ei veke frå alle naudsynte opplysningar er mottatt.

Ambulerande skjenkeløyve:

• Sakshandsamingstida for søknader om eit enkelthøve (lukka arrangement) er avhengig av storleiken på arrangementet, men er oftast om lag ei veke frå alle naudsynte opplysningar er mottatt.

Handsamingstida kan bli lengre om høyringsinstansane bruker lang tid, har merknader til søknaden eller om du gjer endringar i søknaden undervegs i søknadsprosessen.

Høve til å klage

Dersom du er misnøgd med vedtaket, kan du klage til kommunen innan ein frist på tre veker frå du tok imot det. Forklar kva du er misnøgd med og kvifor du meiner at vedtaket bør endrast. Dersom du treng rettleiing, kan du vende deg til kommunen. Dersom kommunen lèt vedtaket stå, blir saka send vidare til statsforvaltaren, som avgjer om klagen skal bli teken til følgje.

Alle verksemder som sel tobakk må registrere seg i Tobakkssalgsregisteret. Kommunen vil få eit oversyn over alle salsstadar og har ansvar for å føre tilsyn med rutinane til salsstaden for å førebyggje sal av tobakksvarar og e-sigarettar til mindreårige.

Alle salsstader for tobakk må også kvart år betale ei tilsynsavgift til kommunen.

Tenesteomtale

Alle verksemder som sel tobakksvarar og tobakkssurrogater (som e-sigarettar) skal sjølv registrere salsstadane sine i Tobakkssalgsregisteret. Sal av tobakksvarar eller tobakkssurrogater på stadar utan registrering er ulovleg.

Tobakkssalgsregisteret er offentleg og skal gje oversyn over salsstadar som sel tobakk.

Tobakksalgsregisteret

Målgruppe

Det er verksemda som er juridisk ansvarleg for salsstaden som er registreringspliktig. Dersom verksemda har fleire salsstadar, skal kvar enkelt salsstad registrerast.

Registreringsplikta gjeld både fast og mellombels sal.

At alle salsstadar må registrerast inneber at omreisende sal berre er tillate der kvar enkelt salsstad er registrert, slik at kommunen kan førae tilsyn der salet skjer til kvar og ei tid. Unntak gjeld for tog og skip som er kollektive transportmiddel og cruiseskip, som Helsedirektoratet skal føre tilsyn med.

Kriterium/vilkår

Det er ingen spesielle vilkår for registrering, anna enn at verksemda må registrerast i Einingsregisteret.

Pris for tenesta

Kommunen kan ta eit gebyr for det årlege tilsynet.

Rettleiing - korleis få utført
eller motta tenesta

Dei som sel tobakksvarar og tobakkssurrogater må registrere seg i tobakkssalgsregisteret.

Registrering skje seinst 14 dagar før salet startar, for å sikra at kommunen kan planleggje og føre tilsyn.

Innlogging skjer ved bruk av ID-porten/MinID.

For å kunna registrere på vegne av ei verksemd, må du ha ei bestemd rolle i verksemda, til dømes dagleg leiar, styreleiar eller lignande. Alternativt kan du få delegert rettar til å registrere på vegne av verksemda.

Tobakksalgsregisteret https://tbr.helsedirektoratet.no/

Les meir hos Helsedirektoratet.

Vedlegg

Saksbehandling

Kommunen skal ein gong i året føre tilsyn med salsstaden.

Kommunen fører tilsyn med:

• at opplysingane i registeret samsvarer med dei faktiske forholda på staden
• at tobakssvarane er kjøpt frå registrert grossist
• at det ikkje blir selt tobakksvarer til dei under 18 år
• at staden har rutinar for alderskontroll
• at det ikkje er sjølvbetjening eller at tobakksvarene er synlege
• at automatane er riktig plasserte og at dei er utan varemerke
• at det ikkje gis bort vareprøvar, blir reklamert for tobakksvarer eller blir seld med rabatt
• at salsstaden har dokumenterte rutinar for å forbyggje sal av tobakksvarer og e-sigarettar til mindreårige. 
• at salsstaden har lov til å selje tobakksvarer.

Tilsynet skal konsentrere seg spesielt om rutinar for internkontroll og aldersfastsetjingane.

Kommunen har desse pliktene:

• Opplæring av kontrollørane
• Etter utført tilsyn, skal kontrolløren alltid presentere seg og klargjere munnleg for funna sine
• Seinast innan ei veke skal kommunen sende ein skriftleg rapport til salsstaden med høve til å uttale seg
• Kvart salsstad skal kontrollerast minimum ein gong i året.

Kommunen kan påleggje retting og tvangsmulkt etter tobakksskadelova § 36 eller gi salsforbod etter tobakksskadelova § 36b.

Saksbehandlingstid

Høve til å klage

Viss du er misnøgd med tilsynet til kommunen eller du ynskjer å klage på sanksjonar du har fått, vert gjort dette til statsforvaltaren. Det er folkehelseloven kapittel 3 som gjeld for klagehøvet ditt.